I dag har vi hatt om forskjellege dialektar som er å finne rundt omkring i Noreg. Her dukka det opp mye rart eg aldri har vore borti. Og da særleg valledialekten! Vi fikk ein tekst med denne dialekten og skulle oversette eit par avsnitt av han til nynorsk. Det var litt av ein utfording.
"Maten er ikkje så viktig når ein først er mett og har nok av det, men fyrst når ein er svolten og ikkje har ein matbit, da er det viktigaste i verden for oss. Noen gonger når eg er i matbutikka finn eg fram maten i stappfulle hyller, de fleste tenkjer ikkje så mykje på kven som skaffar maten, kva som krev av arbeid for god innsatsfaktor.
Men vi skal ikkje langt tilbake i tid før ein måtte skaffe maten sjølv, i alle fall på bygda. Og da vart hausten avgjørande for den lange vinteren. Kvardagsmaten vart brød og graut, graut og brød. Men til jul da har vi noe som er ekstra spesielt. Og mange drog til fjells etter julefiske, ettersom det ikkje var mulig å fange fisk da.
Julefisken skulle helst vere store og raude, og ein fant han på høgfjellet. Før jul hadde familien god tid slik at man kunne være borte noen dagar. Hytta vart kaldt på dagen, som vart dumt, og man måtte kle seg godt med ullteppe og sengeteppe av skinnfellar eller sengeteppe av garn om natta. Når flammane frå peisen flakka på veggane, fulle av namn, vart det fortalt mange historier til seint på kveld."
Valledialekten er ein geolekt dialekt, ein talemålsvarietet som avhenger av geografi, og tilhører hovudgruppa vestnorsk. Ein kjenner igjen dialekten pga høgtonar, kor det blir lagt mest vekt på uttalen i den fyrste delen av ordet. Bortsett frå på vestlandet, finnes dette også i Nord-Noreg. Dei har ikkje skarre -R, men brukar tungespiss –R, eller rulle –R som det også kallast. Kjenneteiknet på infinitivsendinga er E. Det vart ikkje så lett å finne eit eksempel på dette i teksten.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar